[Jesus en die Wet]
Die advertensiebord lei na iets baie groter en heerliker...
Die grootste deel van ons Bybels word
beslaan deur die Ou Testament. (Die wet en die profete) Maar dis ’n vraag by
baie Bybelgetroue Christene - Hoe ons hierdie grootste gedeelte van ons Bybel
moet verstaan en toepas? Waarom sien die meeste Christene niks fout met die eet
van varkvleis nie, onderhou nie die Sabbat nie, bring nie meer offers nie....?
DIE BERGREDE
Jesus self raak hierdie kwessie in detail aan as deel van sy beroemde Bergrede in Matteus 5:17-20.
17“Moenie eers daaraan dink dat Ek gekom het om die Wet of die Profete af te skaf nie. Ek het nie gekom om af te skaf nie, maar om te vervul.
18Amen, Ek sê vir julle: Totdat die hemel en die aarde tot niet gaan, sal daar beslis geen jota of tittel van die Wet tot niet gaan nie, totdat alles vervul is.
19“Wie dus een van die geringste van hierdie gebooie afskaf en die mense so leer, sal die geringste in die koninkryk van die hemele genoem word. Maar wie dit onderhou en ander daarin onderrig, hy sal groot genoem word in die koninkryk van die hemele. 20Want Ek sê vir julle, as julle geregtigheid nie aansienlik meer is as dié van die skrifkenners en die Fariseërs nie, sal julle beslis nie die koninkryk van die hemele binnegaan nie.
“Moenie eeers daaraan dink...” Waarom maak
Jesus hierdie uitspraak? Klink asof Hy skerm vir iets, Homself verdedig. Hier
is geen direkte beskuldiging van iemand teen Jesus nie, so wat is Sy bedoeling?
Kom ons kyk weer net na die geheel konteks. In die Saligsprekinge spreek Jesus
self mense salig, salig in die hoogste sin. Hy sê wie deel het aan die
Koninkryk en wie nie. Jesus bepaal dus die norme vir die ingang na die
Koninkryk. Nou sou die vraag by die luisteraars kon ontstaan of Jesus dalk nou
die openbaring van God in die wet en profete verwerp en Sy eie openbaring in
die plek daarvan stel?
Is Jesus dan nou hier besig met ’n nuwe vreemde lering en godsdiens?
Jesus sny nou enige sodanige gedagte
by die wortel af. Hy wil enige sodanige suspisie in die kiem smoor. Hy maak dit duidelik - Ek het nie
gekom om die wet en profete, die openbaring wat God reeds gegee het te ontbind
nie. Ek het nie gekom om dit te verwoes of ongedaan te maak nie. Jesus stel dit onomwonde dat Hy nie, ’n vreemde of valse leer verkondig soos die heidene of
Samaritane nie. (die heidene het God se openbaring in die OT totaal verwerp,
die Samaritane het wel die wet van Moses aanvaar, maar die profete verwerp) Jesus is nie ’n heiden of ’n Samaritaan nie, Hy is ’n gelowige Israeliet. (jy sal onthou dis presies
waarvan die Jode Hom later beskuldig het, dat Hy ’n Samaritaan was - Johannes
4:48) Jesus is ’n gelowige Israeliet wat volgens God se geopenbaarde wil getrou
aan Hom is (soos die versoeking in die woestyn duidelik bewys het) Hy het
juis gekom om die wet en profete te vervul. In die lig hiervan, nl. dat Ek
gekom het om die wet en profete te vervul moet julle die lering wat Ek aan
julle gebring het (Saligsprekinge) verstaan.
VERVUL
Nou natuurlik die groot vraag : Wat
bedoel Jesus met vervul? Daar is uiteenlopende menings hieroor en dit het nogal
belangrike teologiese konsekwensies. Daar is ’n siening wat sê dat Jesus
hiermee bedoel dat Hy maar net self die wet uitvoer en doen. (onveranderd
handhaaf) Wel, die feit is hier staan nie doen nie, maar “vervul”.
So wat beteken “vervul”. Nou vervul
is ’n term wat algemeen in die evangelies voorkom, en gebruik word in verband
met die Skrifte. ( met ander woorde God se openbaring) Keer op keer lees mens –
“sodat die Skrif vervul sou word, sodat wat die profeet gesê het vervul sou
word..” vgl. 1:22; 2:15 ens. Vervul beteken dus dat dit wat nog onvoltooid
is, dit wat nog oopstaan nou kan realiseer.* Om die wet en profete tot
vervulling te bring beteken om dit wat die wet en profete in vooruitsig gestel
het, te laat gebeur. Jesus verwerp nie die wet en profete nie, Hy is nie ’n
invoerder van allerhande nuwighede in stryd met God se openbaring nie, Hy gaan
juis laat gebeur dit wat die wet en profete in vooruitsig gestel het
GEEN JOTA OF TITTEL
In vers 18 versterk Jesus hierdie
uitspraak van Hom. “Voorwaar/Amen” - Jesus bevestig Sy gesag. “voordat die
hemel...” Die jota is die kleinste letter in die Hebreeuse alfabet, tittel is
’n vokaalteken. In hedendaagse taal sou ons kon sê nie eers ’n kolletjie op een
i sal tot niet gaan nie. Jesus sê dus : die doel van die wet en profete sal bereik word, alles wat
aangekondig is sal vervul word, alles wat deur God se openbaring aan Moses en
die profete in vooruitsig gestel word, sal plaasvind. Ja, eers wanneer die
hemel en die aarde verbygegaan het, dan sal die openbaring deur die wet en
profete nie meer nodig wees nie. Dan het
alles mos klaar gebeur wat in vooruitsig gestel was. Dan sal daar niks meer oor wees wat vervul
kan word nie. Dan het die voleinding mos aangebreek.
Hier lê iets heerlik in Jesus se
uitspraak. Alles wat in die wet en profete in vooruitsig gestel is sal tot die
bedoelde vervulling kom - Jesus waarborg dit. “Ek sê vir julle” - ’n Goddelike waarborg. Die volledige vervulling van die inhoud van
die wet en profete kom neer op die volledige aanbreek van die Koninkryk van
God. Die wet en profete het die koms van
die Koninkryk voorberei en aangekondig.
Dis soos ’n bloeisel wat nou ontwikkel (vervul word) in ’n vrug. Die bloeisel
is baie belangrik, maar dis nog nie die finale eindproduk en doelwit nie. Dit
vind voltooiing en vervulling in die vrug. Die vrug is in ‘n sin die
voortsetting van die bloeisel, maar is ook baie meer en baie heerliker.
Die boodskap van vers 17,18 is
duidelik :Jesus skuif nie deur sy lering in die Saligsprekinge die wet en
profete weg nie, maar Hy laat juis nou die Koninkryk aanbreek, waarvan die wet
en profete die voorbereiding en aankondiging was.GERINGSTE GEBOOIE
In vers 19 kom nou ’n nuwe saak aan
die orde. Dit gaan hier oor die luisteraars en hulle houding. Die belangrike
vraag is wat word bedoel met “hierdie geringste (kleinste) gebooie”? Sommige
bring dit in verband met vers 18. In vers 18 is daar egter nie sprake van
gebooie nie. Ons het gesien dit gaan daar oor die totaliteit van die wet en
profete, God se openbaring wat ten volle sy doel sal bereik. Kleinste gebooie
kan tog nie na Dekaloog (Tien Gebooie) verwys nie - dis tog nie klein/gering
nie! (Geen Jood sou so kon dink nie)
Hierdie geringste gebooie verwys na
die gebooie/opdragte wat Jesus so pas self uitgevaardig het in die
Saligsprekinge.** Hierdie gebooie is bepalend vir toegang tot die hemelryk, (Natuurlik
nie as ’n stel wette waardeur mense iets verdien nie. Onthou die Saligsprekinge
fokus op Jesus self en bring mense na Jesus self.) Hoekom “gering”? Onthou vir
mense wat al die wette van die OT geken het sou Jesus se gebooie oor
sagmoedigheid, treur, vredemaak maar gering en onbeduidend kon lyk. Klein en
onbelangrik in die oë van die mense, maar juis omdat Jesus die wet (die
openbaring van God) kom vervul, voltooi het, moet mense deeglik rekening hou
met sy opdragte. Jesus bring wet en profete tot vervulling in sy lering en
optrede. Jesus laat die Koninkryk aanbreek en bepaal die voorwaardes vir
toegang. Wie die Koninkryk van God wil ingaan moet eerbied hê vir Jesus en Sy
opdragte al sou dit baie klein en gering kon voorkom.
JESUS GAAN VERDER EN VERWAG MEER
Vers 20. Ons moenie hier al ’n aanval
op die Fariseërs en Skrifgeleerdes sien nie. Ons moenie op hierdie punt
allerhande kritiek teen die Fariseërs inlees nie. Jesus wil sê dat Hy nie teen
hulle lering van die wet en profete is nie, maar vir die ingang in die
Koninkryk moet Sy lering ter harte geneem word. Jesus as die vervulling van die
wet en profete as die hoogtepunt stel ’n hoër standaard. Jesus het die Koninkryk
nou laat aanbreek en wie deel wil hê aan die Koninkryk moet Hom aanvaar. Jesus
verwag van sy dissipels om ’n stap verder te gaan as die lering van die
Fariseërs. Dit sal ons duidelik vorentoe sien in die “Ek sê vir julle
uitsprake” Inderdaad bring Jesus die diepste bedoeling van die Wet na vore
naamlik – radikale opregte liefde tot God en radikale opregte liefde tot die
naaste. Hierteenoor som Martyn Lloyd-Jones een aspek die tekortkoming van die
Skrifgeleerdes en Fariseërs soos volg op. “Die probleem met die Fariseërs
was dat hulle bekommerd was oor detail eerder as beginsels, aksies eerder as motiewe,
in doen in plaas van wees (in doing rather than being)”
Kom ons vat saam: Omdat Jesus juis die openbaring van
God (wet en profete) vervul, sal elkeen wat erns met God se wet wil maak respek
hê vir sy gebooie (Saligsprekinge en ook sy lering in die res van die Bergrede)
om sodoende in te gaan in die Koninkryk. Israel wat reeds al die wet en profete
het word daarom opgeroep om Jesus en Sy leringe te aanvaar, want Jesus laat die
Koninkryk wat deur die wet en profete voorsien en voorberei is aanbreek.
DIE RES VAN DIE NUWE TESTAMENT EN PRAKTIESE IMPLIKASIES
q Dit wat Jesus hier vir die skare leer in terme wat hulle sou
verstaan is eintlik maar net dit wat ons in Hebreërs 1:1,2 lees. In die ou tyd het God baie keer en op baie maniere met ons voorvaders
gepraat deur die profete, maar in hierdie eindtyd het Hy met ons gepraat
deur sy Seun. Jesus self is die einddoel en finale
verwerkliking van God se openbaring in die wet en profete. Die wet en profete
bestaan nie ter wille van hulleself nie, hulle het ’n tydelike heenwysende en
voorbereidende funksie wat voltooiing, wat hulle doel bereik in Jesus en sy
lering. Wie dus erns met God se openbaring van die verlede maak en dit reg
verstaan sal dus by Jesus self uitkom en
nie vashaak by die openbaring van die verlede nie. (OT)
q As ons Jesus self as vervulling van die wet beskou is dit
duidelik -Vers 18 leer nie die ewige geldigheid van die spesifieke vorm van die
wet nie, maar wel dat niks in die wet verniet daar staan nie. Alles daarin sal
hulle doel bereik. ( Jesus se persoon en werk wat die Koninkryk sal laat
aanbreek) Dis ook baie duidelik uit Jesus se uitspraak dat geen deel van die
wet en profete maar net geïgnoreer kan word nie, nee vervulling impliseer wel
dat ons dit nie letterlik sal handhaaf nie, maar positief beteken dit dat ons
die hele OT (die wet en die profete) ernstig moet opneem en die betekenis en
bedoeling daarvan in die lig van die koms van die Koninkryk moet verstaan en
toepas.
q Die Ou Testamentiese
lering en voorskrifte oor Sabbat, besnydenis, die tabernakel (later die
tempel), die Israelietiese feeste...ja, noem maar op ALLES bring Jesus in fokus
en gee ons ’n besondere perspektief op Jesus se lewe en sterwe. Dit help ons om
die rykdom van Jesus se verlossingswerk te begryp. Juis as ek dus erns maak met
die bedoeling van die Torah sal ek al hoe meer vrede vind in die
algenoegsaamheid van Jesus self! Hy vervul als. As ek erns maak met Moses se
geskrifte sal ek juis tot vertroue in Jesus kom. Jesus sê vir die ongelowige
Jode : “As julle Moses geglo het sou julle My geglo het; hy het tog oor My
geskryf.” Dis baie duidelik dat mens nie Matteus 5:17-20 kan gebruik vir die onveranderde letterlike
uitvoering van die wet nie - as dit die betekenis was sou ons nog die sabbat
moes hou en ook die besnydenis moes toepas, die voedselwette moes nakom en
selfs ook nog bloedoffers moes bring! (Dis immers als dinge wat deur die Torah
vereis word) Wat sou dan nog die nut en noodsaak wees van Jesus se koms?
q Onthou die wet en profete het die koms van die Koninkryk voorberei en
aangekondig. Dis nie opsigself die finale vorm en standaard van die Koninkryk
nie. Galasiërs 3:24 maak baie duidelik dat die wet byv. ’n voorlopige tydelike
funksie gehad het. Dit was slegs ’n “oppasser” Dit het ’n tydelike verbygaande
oppas funksie gehad voordat Christus gekom het. Daarom trek Paulus so te velde
teen mense wat nog steeds die besnydenis en die sabbat wil onderhou.
q Die voorlopige funksie
van iets soos die Sabbat word treffend in Kolossense 2:16,17 gestel. “Moet dus nie dat iemand julle oordeel oor wat julle eet of drink, of
oor 'n fees, 'n nuwemaansfees of 'n Sabbat nie. Hierdie dinge is net 'n
voorafskaduwing van dit wat aan die kom was, maar die werklikheid is Christus.”
Paulus noem die voedselwette, feeste en Sabbat ’n skaduwee,
Christus is die realiteit.**** Christus het hierdie skaduwees vervul. Hulle het
heengewys na Hom, Hyself is die werklikheid. Hulle was net padtekens maar Jesus
is die bestemming. Die bestemming is die einddoel, die padteken het net ‘’n
voorlopige funksie!
Die teken/bord wil jou net na die werklikheid lei...
q Jesus maak hier Sy deurslaggewende rol in die koms van die
Koninkryk duidelik. Israel (en ons) het Hom nodig, sy openbaring, sy lering om
in te gaan. Maak erns met die persoon Jesus, maak erns met die opdragte van
Jesus. Jesus se opdragte (soos gestel in
die Saligsprekinge en later verder in detail uitgewerk) lyk maar gering- dit gaan
oor afhanklikheid, treur, barmhartigheid, reinheid, lyding...- moenie die fout
maak om hierdie opdragte van Jesus te verontagsaam nie!
Iets meer as
wetsgehoorsaamheid is nodig om in die Koninkryk in te gaan, Jesus self!
NOTAS
*Van Bruggen p93 Vgl. ook
Lauer : . Literally or
figuratively the word describes the act of providing that which is lacking, so
that the object (in this case the OT) attains to its ultimate purpose. For
example, it is used to describe a cup being filled with liquid, or an
auditorium being filled with people. Thus, Jesus' use here implies that prior
to his coming, the Law and the Prophets, i.e., the OT, was in some sense
incomplete or imperfect. The coming of the kingdom fulfills it.
**Van Bruggen p94. Hendriks
p292 sê dit verwys na elke gebod “of which is truly God’s moral law” Waar kry hy
die reg om so ’n indeling hier te veronderstel?
Schweizer p108 is nader aan Van Bruggen as hy sê : “it probably refers
to the commandments taught by Jesus”
Kyk ook op YouTube na YASHUA EN DIE TORAH